Çocuklarınız Hazlarını Erteleyebiliyor mu?

İstem duyguları haz kaynaklıdır. Zevk duyulan eylemlerin çocuk tarafından tehiri irade ile ilintilidir. Önemli bir bileyici olan 'hazzı erteleyebilme' iradesi günümüzde üzerinde çalışılması gerekli en elzem konulardan biridir.

İçinde bulunduğu zaman dilimini ifade eden 'şimdi' anında sunulan haz kaynaklı bir davranıştan kaçınmak ciddi bir irade beyanı ister. Çocuk için bu durum hayati bir meseledir. Zira bu keyfiyette kazanılmayan davranış modelleri ileriki hayatta psikolojik sendromların da kaynağı haline gelebilmektedir. Bunun yanında güdülerini kontrolize edebilen ve muhakeme gücünü kullanabilen  bireylerin sosyal becerilerinin daha iyi olduğu, nevrotik durumlara girmediği, planlama yeteneklerinin daha güçlü olduğu,  sorunlarla başa çıkma yeteneklerinin geliştiği, okul başarılarının daha iyi olduğu ve mutlu bir hayata namzet yaşantısının devam ettiği görülmektedir.

Beklemeye tahammülü olmayan insanlarda çeşitli davranış bozuklukları görülür. Kontrolsüz davranış modelleri ile karşımıza çıkan bu tip bozukluklara günümüzde müstakil olarak üniversite kürsülerinde çözümü çabalanmaktadır.

Basit gibi görünen zevki erteleyebilme yetisi, bugünün ebeveyni için ehem arzeder. Zira çocuklardaki tırnak yeme alışkanlığından saç çekme hastalığına, kavga eğilimli davranışlardan hırs bozukluklarına ve yeme bozukluklarından kendine zarar verme hastalığına kadar her çeşit kontrolsüz hallerin sebebi 'anlık istemlerin ertelenememesidir'.

Sert kontrollü ailelerden tutun da aşırı serbest çocuk yetiştiren ailelere kadar her ortamda ıskalanan 'zevki erteleyebilme' hususu bugünün çocuklarının en büyük sorunu. Aile olarak çocuğunuzu  bu çerçevede gözlemleyerek ve gerekeni yaparak ilerisi için erken önlem almayı başarabilirsiniz.

Çocuğunuzun tabletle oynarken en güzel anını kesip tehir ettiniz mi hiç?

Bir çizgi filmin en heyecanlı yerinde şarteli indirdiğinizde çocuğunuzun tepkisine baktınız mı hiç?

Çocuğunuzun markette almaya çabaladığı bir şeyi almadığınızda tepkisi ne kadar sürüyor ölçtünüz mü hiç?

Bunun gibi davranış dilleri ebeveyn için çocuğunun tanısına yarar getirir. Çünkü çocuğun mizacıyla birlikte anne babanın tutumları ve içinde bulunduğu çevresel faktörler olumlu/olumsuz davranış türlerine sebebiyet verebilir. Yaşanılan hayatta her daim istediği şeyleri elde edemiyeceğini anlayan çocuk, kalıcı davranış bozuklukları yaşamaz. Bu sebeple aile olarak çocuğun iradesini geliştirecek 'tahammül eşiği'ni zorlayıcı davranışların seviyeye göre kazandırılması fayda sağlar. 

Çocuk üzerinde gözlem yapan ebeveynin gerekli pedagojik hamleleri yapmadan önce kendileri ile ilgili aşağıdaki durumlara cevap arayalım;

Kafeteryada otururken istediğiniz içeceği beklerken geciken isteğiniz karşısında hemen garsona bakıp durur musunuz?

Bir restorantta sipariş verdiğiniz kebap yemeği gecikince ne hissediyorsunuz?

İnternetten beğendiğiniz bir malzemeyi aldığınızda kargonun vaktinde teslim etmemesi karşısında tepkiniz ne oluyor?

Bankada sırada beklerken olumsuz durumlar karşısındaki tavrınız ne oluyor?

Evet beklemeye tahammülü olmayan ailelerin hazlarını erteleyemeyen çocukları olur.