Thursday, October 1, 2015

Çocuğum Bana Neden Direnç Gösteriyor?

Erken yaş dönemi ile birlikte ebeveynin çocuklarda olumlu davranış değişiklikleri için harekete geçtiğini hepimiz biliriz. Bu davranış öğretilerinin temelinde çocukta otokontrolü geliştirici bir  içsel denetim gelişimi  vardır.

Ailelerin bahsi geçen ahlaki gelişimi sağlamasında en etkili yolu, anne-baba ile çocuk arasında çok iyi bir 'uyum' kazanımı  gerçekleştirmek olacaktır. Çocuğun yaş seviyesinin değişkenliğine göre ebeveyn, 'hayır' yanıtlarına da yer yer muhatap olmayı bilecektir.İşte bu noktada ebeveyn bir taraftan çocuk davranışlarının olumlu taraflarından  aşı tutturacak, diğer taraftan da uygun dil kalıpları ile direnç faktörünü ortadan kaldıracaktır.

Ailelerin en çok şikayet ettiği mevzulardan birisi çocuklara bir davranış değişikliği için 'kaç defadır söylüyorum' repliğinin karşılık bulamamasıdır. Unutmayın ki aynı şeyleri tekrarlayarak canı sıkılan anne-babanın ruh haleti nasılsa, sürekli aynı şeyi duyarak canı sıkılan çocuğun durumu da aynıdır.

Buyurgan aile yapısının kullandığı emir kipine dayalı cümleler çocukta negatif refleks uyandırır. Çocuktaki bu direnç, ebeveynin emir tekrarlarını da maalesef arttırmaktadır. Unutmayalım ki iletişimi zayıflatan en önemli faktör ; tekrarlanan emir cümleleridir. Tekrarlanan talep cümleleri bir süre sonra da etkisini kendiliğinden yitirecektir.

Çocuğunuza emirvari cümleler yerine seçenekler sunarak alternatifler oluşturma ve istek kipine dayalı rica edici cümleler daha etkili olacaktır. Bu durum çocuğunuzun direncini kırmakla kalmayıp olumlu davranışlara da yelken açacaktır.

Yanlış söylem: 'Git ve ellerini yıka!'
Doğru söylem: 'Gidip ellerini yıkar mısın'

Çocuk olumlu davranışı gerçekleştirdikten sonra da ne kadar önemli bir davranış sergilediğini ifade edebilirsiniz.
Doğru söylem : 'Ellerini tertemiz yıkamışsın, mis gibi kokuyor.Hastalıklara karşı temizliğe dikkat etmen çok önemli.'
Yanlış söylem : 'Her tarafa elini sürüp batıracaksın pis çocuklar gibi .Git ve ellerini yıka da gel.'

En çok dikkat edeceğimiz dil kalıplarından birisi de           -e/a-bilirsin ekiyle biten cümlelerdir. Burada dikkat edilecek husus;
Çocuklara karşı söylemlerde  '-e/a-bilirsin' ekini , soru kipiyle ifade edilecek cümlelerde kullanmamak, olumlu bir davranışın gerçekleşmesinde ise motivasyon temalı kullanımını sağlamak olacaktır.

Yanlış söylem: 'Yarın oturma odasındaki kitaplığı düzeltirken, bana kitap seçimi yapabilir misin?'

Bu söylemde çocuk karmaşık ve dolaylı mesajları alır. Daha da ileri götürüp yeterliliği ile ilgili olumsuz sinyallere de kapı açmış olur. Ne demek istediğiniz ile alakalı çocuğun beyninde bir faaliyet alanı oluşur ve kafası karışırak negatif refleks gösterir.

Doğru söylem: 'Yarın oturma odasındaki kitaplığı düzeltirken, bana kitap seçimi yapar mısın?'
Bu söylem çocuğun güdüleme merkezini harekete geçirerek size olumlu davranış sergilemesine kaynaklık edecektir.'-yapar mısın' ile biten söylemler çocukta direnci kırar ve onları işbirliğine davet eder.

Olumlu bir davranışa gebe olan işlerde ise durum tam tersi işler.Bu durumda ise kendisi için yapmasını istediğiniz şeylerde -yapabilirsin' dil kalıbını kullanmak yerinde olacaktır.

Yanlış söylem: 'Sen yaparsın'
Doğru söylem: 'Sen yapabilirsin'

Dikkat edeceğiniz diğer bir husus da çocuğunuzun kişiliğini zedeleyici ya da pohpohlayıcı söylemlerden uzak durarak, davranışlarının yanlışlığı veya takdire şayan olduğu çocuğa hissettirilmeye gayret sarfedilmelidir.





0 comments: