İnsan Mahiyetinin Külliliği

İnsan Mahiyetinin Külliliği

İnsan mahiyeti itibari ile kâinatın özü ve özetidir. Kainatta ne varsa insanda da o vardır. Kâinat mükemmele hamile kılınmış ve bahşedilen donanımla insan kainata serpilmiş mükemmelliklerin tecemmû ettiği bir varlık olmuş. Allah, insanı mükerremiyyet  arşında yaratması hasebiyle de 'Eşref-i Mahlukat', 'Halife-i Rûy-i Zemin', 'Ahsen-i Takvim' unvanlarını insan için takarak bir değer atfetmiş. Bu iltifata namzet bir insan ile diğer bütün canlıları yetenekleri ile birlikte koyup terazide tartsanız insan ağır gelir, tartar diğerlerini. Bu tartma maddeten değil mahiyeti itibari ile ve  değer noktasındadır. Çünkü insanda câmiiyet  özelliği vardır. Fakat diğer canlılarda câmiiyet hususiyeti yoktur. Diğer mahlukatın özellikleri hudutludur sınırlıdır, yani hayat standartları bellidir. Allah insana öyle bir donanım vermiş ki terakkiye nigehban. İnsanın aklı, fikri, düşüncesi yani bütün âzâları câmi. İnsan, kendisine nimet olarak verilen aklı ile bütün kâinatı tartabilmektedir.

Hayvanat alemini tarassut ettiğinizde ise balık sadece bir tek şeyi yapıyor. Balık, asırlardır insanın salladığı oltayı tanıyamıyor. Aslanlar hala kebap yapmayı bilememekte ve eti kanlı bir şekilde yemeye devam etmektedirler. Yani medeniyet nokta-i nazarıyla hayvanat âleminde  bir milim ilerleme yok. Dünyada yaratılan ilk inek  ne ise şimdi de aynı. Sığıra verilecek bir tutam ot, hakikatını ifade etmeye yeterli olmakla birlikte insanoğlunun içsel alemi, ruhsal donanımı ve aklî melekeleri muvacehesince hakikat nokta-i nazarı farklı bir perspektif kazanmaktadır. Bu çerçevede mükerrem olan insana baktığınızda Yüce Yaratıcının kudretinin kemâlinin tezahüratını gözlemlemektesiniz. İlk insan taşı yontamıyordu, şimdi uzay gemisine biniyor.

Yüce Yaratıcı tarafından verilen ihsanlar ve ikramlar mahlukattaki mahiyet farklılıklarını oluşturuyor. Bir adamın omzundaki apolet çerçevesi ile 2 yıldız insanı üsteğmen yapar,3 yıldız da yüzbaşı yapar. Yani yıldızlar adamın mahiyetini geliştirmektedir. Unutulmamalı ki insanın diğer yaratılanlar nezdindeki büyüklüğü mahiyetinin külliliği nispetindedir.